Podwyższone ciśnienie tętnicze.
Optymalne ciśnienie mieści się w granicach 120/80-89mm Hg. Przyjmuje się, że do wartości 140 mm Hg ciśnienia skurczowego i do 90 mm Hg rozkurczowego ciśnienie jest prawidłowe, ale wysokie.Według europejskich i polskich wytycznych wartości ciśnienia wynoszą:
- Optymalne ciśnienie 120/80 mm Hg
- Prawidłowe ciśnienie 120-129/80-84 mm Hg
- Wysokie prawidłowe 130-139/85-89 mm Hg
- Stopień 1 nadciśnienia 140-159/90-99 mm Hg
- Stopień 2 nadciśnienia 160-179/100-109 mm Hg
- Stopień 3 nadciśnienia ≥ 180/≥110 mm Hg
Jeszcze bardziej restrykcyjne są amerykańskie wytyczne AHA 2017, zakładające, że z nadciśnieniem mamy do czynienia już powyżej wartości 130-139/80-89 mm Hg, co tylko pokazuje jak duży nacisk na świecie kładzie się na ten aspekt zdrowia. W osobnym artykule pisaliśmy więcej na temat nadciśnienia tętniczego
Podwyższone ciśnienie tętnicze nie zawsze wymaga leczenia farmakologicznego. Kluczowe znaczenie mają zmiany w stylu życia, zwłaszcza zwiększenie aktywności fizycznej oraz dieta. To najskuteczniejsza forma prewencji i ograniczania skutków podwyższonego ciśnienia. Jednak u pacjentów wysokiego ryzyka (z cukrzycą, rozpoczynającą się chorobą sercowo-naczyniową, u osób w wieku powyżej 65 lat) zalecana jest kontrola i leczenie farmakologiczne już w przypadku ciśnienia prawidłowego, ale wysokiego.
Kiedy z ciśnieniem udać się do lekarza?
Pomiar ciśnienia tętniczego krwi jest podstawowym badaniem wykonywanym rutynowo podczas kontroli lekarskiej i właśnie wtedy najczęściej wykrywane są nieprawidłowości. Jeżeli w trakcie 2-3 wizyt w gabinecie pomiar ciśnienia osiągnął wartość wyższą niż 140/90 mm Hg rozpoznaje się nadciśnienie.Pomocne mogą być również domowe pomiary, a nadciśnienie rozpoznawane jest, gdy średnia z kilku pomiarów wynosi więcej niż 135/85 mm Hg, pod warunkiem wykonywania prawidłowego pomiaru, tj. po kilkuminutowym odpoczynku, w pozycji siedzącej i w ciepłym pomieszczeniu. Wynik wyższy niż norma powinien skłonić do wizyty kontrolnej u lekarza, nawet jeżeli pacjent nie odczuwa z tego względu żadnych dolegliwości. Pamiętajmy, że nadciśnienie tętnicze przez bardzo długi czas może rozwijać się bezobjawowo.
Wizyta u lekarza jest wskazana w przypadku wystąpienia niepokojących symptomów mogących sugerować wysokie ciśnienie. Należą do nich:
- tętniący ból głowy lub wrażenie ucisku w głowie,
- zawroty głowy,
- krwawienie z nosa,
- zaburzenia snu,
- nerwowość,
- kołatanie serca, uczucie ucisku w okolicy serca,
- duszność.
Nawet nie mając własnego ciśnieniomierza, można wykonać bezpłatny pomiar ciśnienia tętniczego krwi w aptekach, ośrodkach zdrowia np. Centrum Medycznym w Jabłonce oraz innych punktach medycznych. Osoby mające problem z ciśnieniem lub będące w grupie ryzyka powinny zaopatrzyć się we własny ciśnieniomierz, dzięki czemu będą mogły na bieżąco kontrolować te wartości.
Wczesne rozpoznanie podwyższonego ciśnienia lub rozwijającego się nadciśnienia pozwala na wdrożenie skutecznych metod terapii i ograniczenie rozwoju choroby bez konieczności farmakoterapii. Zmiana stylu życia na zdrowszy jest najskuteczniejszą formą prewencji. Gdy choroba się już rozwinie i będzie wymagała stosowania farmaceutyków, to leczenie będzie musiało być prowadzone do końca życia. Niestety nadciśnienie jest chorobą, której w większości przypadków nie można wyleczyć na dobre, a osoby biorące leki muszą je przyjmować stale.
Źródła:
- Justyna Wojteczek, Podwyższone ciśnienie: powód do niepokoju?, Materiały polskiej agencji prasowej, zdrowie.pap.pl (05.07.2018)
- Prejbisz A., Kabat M., Janaszek-Sitkowska H.: Pomiary i klasyfikacja ciśnienia tętniczego. [W:] Więcek A., Januszewicz A., Szczepańska-Sadowska E., Prejbisz A. (red.): Hipertensjologia. Medycyna Praktyczna, Kraków, 2011: 177-180.
- dr hab. med. Teresa Nieszporek, Ciśnienie tętnicze - kiedy należy udać się do lekarza?, portal mp.pl dział pytanie do redakcji
- Association between Systolic Blood Pressure and Dementia in the Whitehall II cohort study: role of Age, Duration, and Threshold Used to Define Hypertension in: European Heart Journal, 2018