Czy zastanawialiście się jakie są objawy hiperglikemii (podwyższonego stężenia glukozy) i jaki jest mechanizm ich powstawania?
Objawy zostały opisane już 1500 lat p.n.e.. Wyróżniamy 3 główne objawy: pragnienie, częstomocz oraz utrata masy ciała. 25% pacjentów ma wszystkie 3 objawy. Objawy zaczynają się pojawiać gdy glikemia osiąga 200mg/dl, ale zwykle stają się uciążliwe powyżej 300 mg/dl. W cukrzycy typu 2 glikemia rośnie powoli, objawy rozwijają się powoli (mówimy tutaj o latach), dlatego rozpoznanie jest stawiane po kilku latach od początku choroby. Dlatego PTD zaleca wykonywanie przesiewowego pomiaru glikemii co roku powyżej 45 r.ż. u osób z czynnikami ryzyka.Innymi objawami hiperglikemii mogą być afty, grzybice w okolicach narządów płciowych. Podwyższony poziom glukozy to idealna pożywka dla grzybów, dodatkowo wyższa temperatura w tych regionach sprzyja tym dolegliwościom.
Zacznijmy od poliurii inaczej wielomoczu. Zwykle zaczyna się zmianą rytmu wypróżnień. Pacjenci wstają w nocy do toalety, a dzieci moczą się w nocy. Nykturia w cukrzycy wiąże się z zwiększoną dobową objętością moczu. Gdy glikemia przekroczy 180, to przekracza tzw. próg nerkowy i glukoza zostaje wydalana z moczem. Glukoza jest substancją silnie osmotycznie czynną co oznacza, że ciągnie za sobą wodę. Przyczyną wielomoczu jest także kwasica ketonowa. Nasz organizm stara się wyrównać pH, zatem wydala jony wodoru z moczem.
Polidypsja, czyli wzmożone pragnienie. Jest to najczęstszy objaw spowodowany postępującym odwodnieniem z powodu wielomoczu.
Suchość w ustach jako objaw odwodnienia.
Osłabienie, senność są związane z odwodnieniem. Hiperglikemia powoduje zaburzenia koncentracji, zmęczenie, obniżenie aktywności. Dodatkowo przyczyną tych objawów jest deficyt energetyczny- glukoza nie jest wystarczająco metabolizowana.Objawy częściej są obserwowane w cukrzycy typu 1, głównie z powodu szybszego narastania glikemii, w niej dochodzi do kwasicy ketonowej i śpiączki ketonowej.
Hiperglikemia zwiększa ryzyko zakażeń bakteryjnych, grzybiczych- dróg moczowych, dróg rodnych
Glukoza przenika także do soczewki oka i ciała szklistego, za nią podążą woda. Zmieniają się zdolności skupiające oka a to powoduje zaburzenia widzenia.
Literatura
- Diabetologia. Praktyczny poradnik. Pod redakcją Krzysztofa Strojka. Wydanie III.
- Diabetologia 2019. Leszek Czupryniak, Krzysztof Strojek. Via Medica, Gdańsk 2019