Na świecie dominuje cukrzyca typu 2. Do tej pory zidentyfikowano wiele czynników ryzyka, najważniejsze z nich są modyfikowalne i są związane z siedzącym trybem życia.
Mimo postępu technologicznego świata, my genetycznie przypominamy naszych przodków sprzed tysięcy lat. Nasz organizm nie jest dostosowany do trybu życia jaki obecnie prowadzimy. Szybciej niż kiedyś nasza tkanka mięśniowa jest zastępowana tkanką tłuszczową (w naszym życiu angażujemy mniejszą ilość mięśni niż przodkowie, mamy mniejszy wydatek energetyczny).
Eksperci zalecają 150 min aktywności fizycznej tygodniowo. Jednak przy obecnym trybie w pracy może być to trudne, ludzi także może być nie stać na karnety na siłownię, basen.
Nie ma wątpliwości, że zmiana stylu życia pomaga w zapobieganiu rozwoju cukrzycy typu 2. W 1997 ukazały się wyniki badań, w których analizowano wpływ 6-letniej diety i aktywności fizycznej, w populacji chińskiej, u osób z upośledzoną tolerancją glukozy (stan przedcukrzycowy), ze średnią wieku 45 lat. Wykazano, że sama modyfikacja diety zmniejszała ryzyko cukrzycy o 31%, sama aktywność fizyczna obniżała o 46%, łącznie obniżały o 42%.
Pierwsze badanie z randomizacją (Diabetes Prevention Study), które zajęło się wpływem interwencji w zakresie stylu życia na zapobieganie cukrzycy typu 2 wykazało, że po 2 latach interwencji w grupie badawczej było o 50% mniej przypadków cukrzycy typu 2 niż w grupie kontrolnej.
Badanie Diabetes Remission Clinical Trial wykazało, że po roku interwencji dietetycznej u osób chorujących na cukrzycę typu 2 krócej niż 6 lat, całkowitą remisję choroby uzyskano aż u 46% osób i utrzymała się ona u 1/3 pacjentów. U osób którzy utrzymali redukcję ciała ponad 10kg remisja choroby utrzymała się u 2/3.
Poniżej podaję zalecenia International Diabetes Federation:
- Pić wodę, kawę i herbatę (niesłodzone) zamiast soków
- Należy codziennie spożywać 3 porcje warzyw, w tym zielonych liściastych
- Należy codziennie spożywać 3 porcje świeżych owoców
- Na przekąskę orzechy, niesłodzony jogurt, niewielkie ilości świeżych owoców
- Maksymalnie 2 standardowe dawki alkoholu dziennie
- Chude białe mięso, ryby, owoce morza zamiast czerwonego
- Masło orzechowe zamiast dżemu i kremów czekoladowych
- Pełnoziarniste pieczywo
- Tłuszcze nienasycone
Cukrzyca ciążowa- w dużej liczbie przypadku jest powodowana przez hormony łożyskowe, które predysponują do insulinooporności. Ale predysponują, czyli zaburzenia gospodarki węglowodanowej nie muszą się pojawić.
Czynnikami ryzyka cukrzycy ciążowej są:
- Niemodyfikowalne:
- Zaawansowany wiek matki
- Cukrzyca w wywiadzie rodzinnym
- Cukrzyca ciążowa w poprzednich ciążach
- Urodzenie dziecka makrosomicznego
- Rasa inna niż kaukaska
- Modyfikowalne:
- Nadwaga, otyłość
- Palenie papierosów
Dieta i aktywność fizyczna w ciąży i przed to najważniejsze czynniki modyfikujące ryzyko cukrzycy ciążowej.
Z badań wynika, że palenie papierosów przez rodziców sprzyja wystąpieniu cukrzycy ciążowej u ich córek.
Ponad 45% przypadków cukrzycy ciążowej można by było zapobiec utrzymując zdrową dietę i odpowiednią ilość aktywności fizycznej.
Literatura
- Medycyna po dyplomie. Lipiec-sierpień 2020. Prewencja pierwotna i wczesne rozpoznanie cukrzycy. Dr hab. n. med. Edyta Sutkowska.
- Pan X, Li G, Hu Y, et al.. Effects of diet and exercise in preventing NIDDM in people with impaired glucose tolerance. The Da Qing IGT and Diabetes Study. Diabetes Care 1997;20:537-44