Kamica żółciowa i kamica pęcherzykowa. O kamicy żółciowej mówimy wtedy, gdy złogi (zwykle cholesterolowe) lokalizują się w drogach żółciowych, a w kamicy pęcherzykowej w pęcherzyku żółciowym.
Kamica pęcherzyka żółciowego występuje 4 razy częściej u kobiet i częstość wzrasta z wiekiem. Tylko w 3-16% towarzyszy jej kamica dróg żółciowych. Za to kamicy przewodowej w 95% towarzyszy kamica pęcherzykowa.
Kiedy powstają złogi?
Żółć składa się z cholesterolu, bilirubiny, fosfolipidów, kwasów tłuszczowych, kwasów żółciowych. Gdy któryś z nierozpuszczalnych składników wytrąci się to powstają kamienie.Przyczyną tego zjawiska mogą być:
- Nadprodukcja i zwiększone wydzielanie cholesterolu do żółci
- Niedobór kwasów żółciowych
- Upośledzenie odpływu żółci z pęcherzyka
Wyróżniamy trzy rodzaje kamieni:
- Cholesterolowe (90-95%)
- Barwnikowe
- Mieszane
Główne czynniki ryzyka to:
- Płeć żeńska
- Wiek >40 rż
- Otyłość
- Cukrzyca
- Czynniki genetyczne
- Niektóre leki np. Estrogeny, doustne środki antykoncepcyjne
- Ale także głodzenie i szybka utrata masy ciała
- Niska aktywność fizyczna
- Ciąża
Sama kamica pęcherzykowa w 80% jest bezobjawowa i do rozpoznania dochodzi przypadkowo np. podczas USG jamy brzusznej.
Głównym objawem jest kolka żółciowa. Jest to silny, napadowy ból brzucha. Towarzyszą mu nudności, wymioty. Zlokalizowany jest w prawym podżebrzu i zwykle promieniuje do prawej łopatki. Najczęściej pojawia się po posiłku (bogatotłuszczowym). Trwa ponad 0,5h do 5h.
Lekarz przeprowadzając badanie fizykalne może zaobserwować dwa charakterystyczne objawy:
- Dodatni objaw Chełmońskiego, czyli ból podczas wstrząsania okolicy pęcherzyka
- Dodatni obaw Murphy’ego- ból podczas głębokiego wdechu, gdy lekarz uciska okolicę pęcherzyka.
Kamica przewodowa zwykle jest objawowa (88-95%). Ból trwa dłużej. Jeśli dojdzie do całkowitego zablokowania odpływu żółci pojawi się żółtaczka, odbarwienie stolca i ciemne zabarwienie moczu. Może prowadzić do ostrego zapalenia trzustki.
Kamica przewodowa może pojawić się także po cholecystektomii czyli usunięciu pęcherzyka żółciowego.
Podstawowym badaniem diagnostycznym w kamicy pęcherzyka żółciowego jest USG jamy brzusznej (takie badanie możesz wykonać u nas w gabinecie).
Powikłania:
- Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
- Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego
- Ostre zapalenie dróg żółciowych
Leczenie farmakologiczne kamicy pęcherzykowej:
- Leki przeciwbólowe i rozkurczowe
- Przewlekle kwas ursodeoksycholowy
Leczenie operacyjne-> wskazania do cholecystektomii
- Objawowa lub powikłana kamica pęcherzyka żółciowego
- Bezobjawowa tylko w nielicznych przypadkach
- Pęcherzyk porcelanowy
- Polipy pęcherzyka żółciowego
- U kobiet przed planowaną ciążą
- Podczas leczenia immunosupresyjnego, cytostatycznego
- Przy planowanych rozległych operacjach, przeszczepieniu narządów
- Cukrzycy i innych chorobach towarzyszących - Kamica przewodowa u pacjenta z kamicą pęcherzyka żółciowego
- Objawowe przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego
- Bezobjawowe i objawowe polipy pęcherzyka mające ponad 1 cm
Pamiętajcie - bezobjawowa kamica pęcherzyka NIE JEST WSKAZANIEM DO OPERACJI!
Kamica przewodowa zawsze wymaga leczenia inwazyjnego. Wykonuje się ECPW ze sfinkterektomią
Literatura
- Interna Szczeklika 2017. Medycyna Praktyczna, Kraków, 2017