Kolką niemowlęcą definiuje się jako epizod niepokoju, płaczu dziecka. Pojawia się on i ustępuje bez uchwytnej przyczyny. Aby stwierdzić kolkę to ten epizod powinien trwać co najmniej 3 godziny/dzień, co najmniej 3 dni w tygodniu.
Jak dotąd nie ustalono przyczyny kolek. Prawdopodobnie mają charakter wieloczynnikowy. Można znaleźć teorie, które wskazują na wpływ czynników psychologicznych, społecznych, ale także biologicznych takich jak niedojrzałość przewodu pokarmowego, nadwrażliwość na alergen czy zaburzenia motoryki jelit (zakładając, że niektóre niemowlęta są predysponowane do nadmiernego odczuwania bólu w pierwszych tygodniach). Są także doniesienia, które mówią o wpływie nieprawidłowej flory jelit (to prowadzi do zmiany funkcji motorycznej jelit, produkcji gazów, możliwych początków migreny brzusznej).
Obecnie kolka niemowlęca przynależy do grupy zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego.
U maluszka możemy zaobserwować nieutulony płacz, najczęściej pojawiający się wieczorem. Towarzyszy mu prężenie ciała, podkurczanie nóg i wzdęty brzuch. Niemowlę może być rozdrażnione i mieć zaczerwienioną twarz. Nie jest znany czynnik wyzwalająca ani łagodzący objawy. Ważne jest to, że oprócz tych objawów dziecko jest zdrowe, prawidłowo przybiera na masie, rozwija się prawidłowo.
W diagnostyce różnicowej należy wziąć pod choroby przebiegające z płaczem u niemowlaka. Zapalenie ucha środkowego, zakażenie układu moczowego, chorobę refluksową przełyku, alergię na białka mleka krowiego, zaburzenia relacji opiekun-dziecko.
Leczenie:
Podstawą jest wykluczenie choroby organicznej. Należy sprawdzić technikę karmienia, zanalizować dietę matki. W razie wątpliwości wykonać badania laboratoryjne, USG jamy brzusznej.W kolce niemowlęcej postępowanie powinno się rozpocząć od najprostszych rzeczy. Zapewnienie komfortu termicznego (aby dziecko nie było przegrzane), regularna codzienna pielęgnacja, brak narażenia na dym tytoniowy i nadmiar bodźców zewnętrznych (hałas i światło). Zapewnienie spokoju podczas karmienia, prawidłowa technika karmienia, jeśli karmi się z butelki można użyć butelki “antykolkowej” (jednak zalecane jest karmienie piersią). Przy dużych wzdęciach można rozważyć preparaty które usuwają gazy, probiotyki. Stosowanie ziół takich jak koper włoski, rumianek może pomóc, ale także może nasilić kolki.
W czasie napadu zaleca się delikatny masaż brzuszka i jego ogrzanie, układanie dziecka na brzuszku, zwijanie w “rożek”, puszczanie białego szumu.
Gdy lekarz podejrzewa alergię na białko mleka krowiego należy zastosować u matki karmiącej piersią tygodniową próbę bezmleczną. Jeśli dziecko jest karmione sztucznie to czasowo zastosować hydrolizaty białkowe o znacznym stopniu hydrolizy białka.
U nas w gabinecie mogą Państwo wykonać USG jamy brzusznej. Pomoże one w wykluczeniu przyczyn organicznych.
Literatura
- Pediatria, red. Jacek J. Pietrzyk i Przemko Kwinta, WUJ, Kraków 2018