Niedoczynność tarczycy jest chorobą spowodowaną przez niskie stężenie hormonów tarczycowych i ich nieprawidłowy metabolizm. Podstawą leczenia jest zwiększona podaż jodu oraz suplementacja hormonów tarczycy. Aby terapia była skuteczna, niezbędne jest przestrzeganie zaleceń dietetycznych. Odpowiednią dietą można wyrównać niewielkie zaburzenia w stężeniu hormonów oraz zapobiegać rozwojowi wielu chorób.
Tarczyca a dieta, jaki mają związek?
O tym, jaką funkcję pełni tarczyca, pisaliśmy już wcześniej. Przypomnijmy, że jest to gruczoł, wytwarzający m.in. hormony T3 i T4 oraz kalcytoninę, odpowiedzialne za metabolizm oraz gospodarkę wapniowo-fosforanową. Do głównych przyczyn niedoczynności tarczycy należą: choroba Hashimoto, częściowe lub całkowite wycięcie tarczycy, uszkodzenie gruczołu tarczycowego, zapalenie tarczycy, niedobór jodu w diecie.
Do prawidłowego funkcjonowania tarczyca potrzebuje składników odżywczych, mineralnych i witamin, przede wszystkim jodu, żelaza, cynku i selenu. Są to składniki uczestniczące w metabolizmie hormonów. Zbilansowana, prawidłowo ułożona dieta jest w stanie zapewnić odpowiednią ilość owych składników, chroni przed występowaniem wielu chorób i pomaga w utrzymaniu dobrej kondycji.
Jakich składników odżywczych potrzebuje tarczyca?
W niedoczynności tarczycy należy przede wszystkim zadbać o odpowiednią ilość jodu w diecie ok. 160 µg dziennie. Najlepszym źródłem tego pierwiastka są morskie ryby: dorsz (około 100 µg/100 g), łosoś (około 50 µg/100 g), makrela (około 45 µg/100 g). Warto używać jodowanej soli kuchennej, pamiętając, by jej nie nadużywać.
Osoby z niedoczynnością tarczycy powinny tak układać jadłospis, by produkty zawierające białko pokrywały 15-20% zapotrzebowania energetycznego. Polecanymi źródłami białka są: chude mięso drobiowe oraz wołowe, jajka, ryby, jogurty i przetwory mleczne.
Ze względu na związek pomiędzy florą bakteryjną jelit a odpowiedzią immunologiczną organizmu, zaleca się spożywanie naturalnych probiotyków w postaci kiszonek, które wspierają florę bakteryjną jelit oraz błonnika pokarmowego, który poprawia pracę jelit. Błonnik znajdziemy m.in. w otrębach zbożowych, kaszach i niełuskanym ryżu.
W diecie nie może zabraknąć owoców i warzyw bogatych w witaminę A, witaminę B12, witaminę C, witaminę D, witaminę K i witaminę E oraz mikroelementy, z których najważniejsze są: żelazo, selen i cynk.
Jakich produktów należy unikać przy niedoczynności tarczycy?
Podczas układania diety należy unikać produktów spożywczych o wysokim indeksie glikemicznym oraz „goitrogenów”, czyli substancji utrudniających wchłanianie jodu. Należą do nich: soja, tofu, gorczyca, rzodkiewki, chrzan, gruszki, truskawki, orzeszki ziemne i piniowe. Niektóre warzywa, tzw. krzyżowe również zawierają gointrogeny, ale częściowe je tracą w trakcie gotowania, należą do nich: brukselka, kapusta, brokuły, kalafior, szpinak, kasza jaglana.Gluten a niedoczynność tarczycy
U osób z tolerancją glutenu nie ma przeciwwskazań do jego spożywania, warto natomiast wykonać badania diagnostyczne pod kątem celiakii u osób chorujących na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy typu Hashimoto, gdyż te choroby często ze sobą współistnieją.Każdą dietę, zwłaszcza eliminacyjną, warto skonsultować z lekarzem lub dietetykiem, by mieć pewność, że w pełni pokryje zapotrzebowanie organizmu na składniki odżywcze i mineralne.
Źródła:
- Paweł Tuchendler, Zygmunt Zdrojewicz, Dieta w chorobach tarczycy, Borgis - „Medycyna Rodzinna” 4/2017, s. 299-303. http://www.czytelniamedyczna.pl/6190,dieta-w-chorobach-tarczycy.html
- Mateusz Durbas, Znaczenie żywienia w niedoczynności tarczycy, portal znanylekarz.pl, https://www.znanylekarz.pl/blog/znaczenie-zywienia-niedoczynnosci-tarczycy/
- Stolinska H., Wolanska D., Składniki pokarmowe istotne w niedoczynności tarczycy, „Żywienie Człowieka i Metabolizm”, ISSN: 0209-164X,
- Zakrzewska E., Zegan M., Michota-Katulska E.: Zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy przy współwystępowaniu choroby Hashimoto. „Bromat. Chem. Toksykol.” – XLVIII, 2015, 2, 117–127.