Hashimoto, czyli przewlekłe limfocytarne (autoimmunologiczne) zapalenie tarczycy, jest chorobą związaną z układem odpornościowym. Choroba powinna być pod stałą kontrolą, gdyż nieleczona może prowadzić do niedoczynności tarczycy. Hashimoto najczęściej dotyka kobiety w średnim wieku i początkowo przebiega prawie bezobjawowo. Niekiedy pacjenci żyją z nią w nieświadomości, a dowiadują się o niej przy okazji innych badań.
Przyczyny problemów z tarczycą na tle autoimmunologicznym nie są do końca poznane. Obecnie uważa się, że są nimi: czynniki genetyczne, stres, przebyte choroby wirusowe z grupy coxsackie, adenowirusów czy echowirusów oraz niezdiagnozowana, utajona alergia. Osoby chorujące na Hashimoto powinny regularnie kontrolować swój stan zdrowia, gdyż choroba ta postępuje i prowadzi do trwałej niedoczynności tarczycy.
O tym, czym jest tarczyca i jaką funkcję pełni, przeczytaj: Tarczyca – co musisz o niej wiedzieć?
Jakie są objawy choroby Hashimoto?
Choroba ta dotyczy około 2% populacji, z czego większość stanowią kobiety. Do typowych objawów należą: przewlekłe zmęczenie, zwiększenie wrażliwości na zimno, zaparcia, blada i sucha skóra, łamliwe paznokcie, przybieranie na wadze, bóle mięśni i stawów, nadmierne lub przedłużone krwawienie w trakcie miesiączki, depresja, chrypliwy głos, zaburzenia koncentracji.Objawy choroby są na tyle niecharakterystyczne, że pacjenci często zgłaszają się do lekarza z zupełnie innych powodów. Panie chorujące na Hashimoto mają problemy z zajściem w ciążę oraz jej utrzymaniem i dlatego zgłaszają się do ginekologa lub kliniki leczenia niepłodności. Do specjalisty sprowadza pacjentów również: szybkie przybieranie na wadze bez wyraźnej przyczyny lub bóle mięśni i uczucie zmęczenia, sztywność stawów czy uczucie braku tchu.
Hashimoto – diagnostyka Gdy już pacjent zgłosi się do lekarza, wykonywany jest szereg badań, z których najważniejsze są trzy:
- badanie krwi, zwłaszcza hormonu tarczycowego TSH. Jeżeli poziom TSH jest zbyt niski, wykonywane są dodatkowe badania wolnych hormonów tarczycowych i przeciwciał przeciwtarczycowych.
- badanie USG Tarczycy – umożliwia ocenę wielkości, położenia, echostruktury i ukrwienia tarczycy. Jest bezbolesne i bezinwazyjne. Pozwala z dużą dokładnością określić nieprawidłowości w strukturze tarczycy oraz pobliskich węzłów chłonnych.
Choroba Hashimoto ma przewlekły przebieg i z czasem powoduje nasilenie objawów niedoczynności tarczycy. W rzadkich przypadkach może dojść do rozwoju nowotworu tkanki chłonnej (chłoniaka tarczycy).
Hashimoto trzeba leczyć, ale niestety nie da się jej całkowicie wyleczyć, gdyż obecnie nie ma preparatu, który naprawiłby działanie układu immunologicznego. Postępowanie polega na niwelowaniu skutków choroby, a w jawnej niedoczynności tarczycy stosuje się leczenie substytucyjne tyroksyną.
Dobrze dobrana dawka leku, przestrzeganie zaleceń lekarskich, dbanie o zdrowy styl życia i dietę pozwala na skuteczne wyregulowanie hormonów tarczycy i zniwelowanie skutków choroby. Leczenie jednak wymaga przyjmowania leków przez całe życie i regularnych kontroli u endokrynologa. W terapii choroby i zapobieganiu jej skutkom bardzo dużą rolę odgrywa dieta. Należy jeść produkty bogate w błonnik oraz białko, pokarmy roślinne zawierające goitrogeny, ryby, nieprzetworzone mięsa oraz posiłki bogate w „dobre” węglowodany.
Autor: Jerzy A. Kozłowski
Źródła:
- Ruchała M.: Choroby tarczycy – cz. 1: choroba Hashimoto i niedoczynność tarczycy. „Med. Prakt.”, 2014; 11: 88–96, https://www.mp.pl/endokrynologia/ekspert/110087,choroba-hashimoto-i-niedoczynnosc-tarczycy-diagnostyka-i-monitorowanie#komentarze
- Redakcja Med. Prakt., Przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy (choroba Hashimoto), „Portal mp.pl interna”, https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.9.3.1.
- Magdalena Wróblewska, Konsultant: Beata Cybulska, specjalista endokrynolog, Choroba Hashimoto: przyczyny, objawy leczenie, Portal poradnikzdrowie.pl, http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/hormony/choroba-hashimoto-przyczyny-objawy-leczenie_37108.html