Zespół Sheehana należy do rzadkich przyczyn niedoczynności przysadki. Jest to rodzaj poporodowej martwicy przysadki.

Jest to powikłanie krwotoku okołoporodowego. W czasie ciąży przedni płat przysadki z powodu zwiększonej aktywności zwiększa swoje rozmiary. Dlatego też, gdy dochodzi do krwawienia okołoporodowego staje się bardziej wrażliwy na niedokrwienie. Dochodzi do skurczu mięśniówki naczyń oraz zmian zakrzepowych. W wyniku tej martwicy może dojść do całkowitej niewydolności przysadki, wielohormonalnej niedoczynności, ale także niedoboru tylko jednego hormonu.

Pierwsze objawy tego zespołu dotyczą zwykle niedobory prolaktyny i gonadotropin. Będzie się to objawiało brakiem laktacji oraz brakiem powrotu miesiączki po ciąży.

Objawy są także związane z innymi osiami hormonalnymi:

  • Niedobór ACTH prowadzi do niedoczynności kory nadnerczy
  • Niedobór TSH- niedoczynność tarczycy
  • Wtórna niedoczynność jajników

Może pojawić się także postać ostra tego zespołu. Stanowi ona stan zagrożenia życia. Jej objawy zwykle to:

  • Spadek ciśnienia
  • Hipoglikemia, hiponatremia
  • Osłabienie i śpiączka
  • Gorączka

Diagnostyka opiera się na potwierdzeniu tego, że krwotok okołoporodowy spowodował uszkodzenie przysadki. Bardzo ważny jest wywiad, testy stymulacji przysadki, pomiary poziomu hormonów tropowych, diagnostyka obrazowa.
Leczenie opiera się na stałym leczeniu substytucyjnym.

Literatura:

  1. Położnictwo i ginekologia. Red. G. Bręborowicz. Wydawnictwo PZWL. Wydanie 2. 2017.
  2. Interna Szczeklika 2018. Podręcznik chorób wewnętrznych. Pod red. P. Gajewskiego, A. Szczeklika. Wydanie 10. 2018