Neisseria gonorrhoeae jest gram ujemną bakterią, najczęściej przenoszona drogą kontaktów seksualnych. Zakażenie częściej jest obserwowane u mężczyzn. Szczyt zapadalności to 20-29 rok życia.
Kobiety są bardziej podatne na zakażenie. Do zakażenia może dojść przez nabłonek cewki moczowej, kanału szyjki macicy, odbytu, jamy ustnej czy też spojówek (np. podczas porodu drogami natury).
Do czynników ryzyka należą:
- Młody wiek
- Liczni partnerzy seksualni
- Choroby przenoszone drogami płciowymi w wywiadzie
- Niski status socjoekonomiczny
- Niestosowanie mechanicznych środków antykoncepcji (prezerwatyw)
Objawy zależą od płci. U 80% kobiet przebieg jest bezobjawowy, a tylko u 10% mężczyzn jest bezobjawowy (dlatego też zakażenie może być u nich częściej rozpoznawane).
- W zapaleniu cewki moczowej objawami zgłaszanymi są: ból podczas oddawania moczu, ropna wydzielina z cewki moczowej, świąd pieczenie- jest to najczęstsza postać u mężczyzn.
- W zapaleniu kanału szyjki macicy, czyli najczęstszej formie zakażenia dwoinką rzeżączki u kobiet objawami są: nieprawidłowa wydzielina, krwawienia/plamienia.
Do powikłań rzeżączki należą:
- Zapalenie narządów miednicy mniejszej
- Zapalenie gruczołów przedsionkowych mniejszych/większych
- Zapalenie gruczołu krokowego, najądrzy
- Pozapalne zwężenia cewki moczowej
- Niepłodność
- Rozsiane zapalenie:
◦ Zespół stawowo-skórny
◦ Powikłania kardiologiczne (np. zapalenie wsierdzia)
◦ ZOMR - Przedwczesny poród, pęknie błon płodowych
Diagnostyka opiera się na objawach przedmiotowych, podmiotowych oraz badaniu ginekologicznym. Rozpoznanie rzeżączki można postawić bo wykryciu bakterii lub ich materiału genetycznego.
Leczenie opiera się na antybiotykoterapii. W niepowikłanym zapaleniu cewki moczowej, szyjki macicy zwykle na połączeniu antybiotyku makrolidowego z cefalosporyną III generacji.
Rokowanie jest dobre. Większość niepowikłanych zakażeń skutecznie się leczy.
Aby zapobiegać rzeżące spojówek u noworodków stosuje się zabieg Credego- podanie azotanu srebra dospojówkowo.
Literatura:
- Położnictwo i ginekologia. Red. G. Bręborowicz. Wydawnictwo PZWL. Wydanie 2. 2017.