O konflikcie serologicznym mówimy wtedy, gdy organizm matki produkuje przeciwciała przeciwko obcym antygenom krwinek płodu. Taka sytuacja zwykle ma miejsce, gdy mama jest Rh -, a dziecko odziedziczyło po tacie Rh +. Należy jednak pamiętać, że ciężarna może wytworzyć przeciwciała przeciwko każdemu obcemu antygenowi.

Częstość choroby hemolitycznej spada dzięki wprowadzeniu profilaktyki. Szacuje się, że jej częstość to; 200-300/100 000 ciąż.

Przechodzące od mamy przeciwciała IgG atakują krwinki płodu, a to powoduje ich hemolizę. Powstaje bilirubina, która przechodzi przez łożysko do matki (dzięki temu stężenie bilirubiny u płodu nie jest znacznie podwyższone i nie dochodzi do uszkodzenia jąder podstawy mózgu. Można jednak zaobserwować żółte zabarwienie płynu owodniowego.

Zmniejszająca się liczba erytrocytów płodu mobilizuje jego organizm do syntezy erytrocytów. Przez to dochodzi do powiększenia wątroby i śledziony. Wątroba większość swojej energii przeznacza na erytropoezę przez co pojawia się hipoproteinemia. Jej objawem jest obrzęk płodu oraz wielowodzie.

Po porodzie, gdy bilirubina jest już odprowadzana przez łożysko dochodzi znacznego zwiększenia je stężenia. Skutkiem tego może być uszkodzenie jąder podstawy mózgu.

Aby zapobiec temu procesowi u każdej ciężarnej w I trymestrze ciąży wykonuje się pośredni test antyglobulinowy. U kobiet Rh – wykonuje się także test Coombsa między 21-26 tc., 27-32 tc.

W ramach profilaktyki kobietom Rh -, z ujemnym pośrednim testem antyglobulinowym w 28-30 tc. Podaje się domięśniowo immunoglobulinę anty-RhD.

Kolejne podanie immunoglobulin stosuje się do 72h po porodzie, jeśli dziecko jest Rh +. Dawka zależy od sytuacji klinicznej.

Wykonuje się także diagnostykę choroby hemolityczne płodu. Opiera się na nieinwazyjnym pomiarze przepływu w tętnicy środkowej mózgu płodu. Jeśli wynik tego badania USG jest nieprawidłowy wykonuje się badania inwazyjne: kordocentezę. Leczenie płodu polega na przetaczaniu krwi, która jest zgodna grupowo z krwią matki.

Literatura:

  1. https://podyplomie.pl/wiedza/stany-nagle/538,konflikt-serologiczny
  2. Położnictwo i ginekologia. Red. G. Bręborowicz. Wydawnictwo PZWL. Wydanie 2. 2017.