Zespół policystycznych jajników to endokrynopatia, w której obraz wpisują się:

  • Podwyższone stężenia androgenów
  • Zaburzenia miesiączkowania
  • Otyłość/nadwaga
  • Insulinooporność
  • Zaburzenia płodności.

Jest to jedna z najczęstszych przyczyn hiperandrogenizacji u kobiet.

PCOS najczęściej dotyka kobiet w okresie rozrodczym. Dotyka 4-12% kobiet. Przyczyny rozwoju tego zespół są złożone i nie do końca poznane.

Charakterystyczne zmiany hormonalne to:

  • Hiperandrogenemia- czyli podwyższone stężenie androgenów (dodatkowo androgeny są przekształcane do estrogenów – podwyższone stężenie estrogenów)
  • Insulinooporność, wtórnie do tego podwyższone stężenie insuliny LH/FSH> 2- Wydzielanie FSH jest zmniejszone przez wyższe stężenie estrogenów. Z powodu niedobory FSH zahamowane jest dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych
  • Zaburzenia gospodarki lipidowej.

Objawy

  • Zaburzenia miesiączkowania
    ◦ Rzadko występujące miesiączki, brak miesiączki
  • Podwyższone stężenia androgenów
    ◦ Hirsutyzm- nadmierna ilość owłosienia w miejscach wrażliwych na androgeny – typowych dla mężczyzn
    ◦ Trądzik, łojotok
    ◦ Łysienie typu męskiego
    ◦ Niepłodność
  • Otyłość, nadwaga
  • Insulinooporność
    ◦ Zaburzenia gospodarki węglowodanowej v ◦ Acanthosis nigricans
  • Zaburzenia gospodarki lipidowej

Następstwa PCOS

  • Niepłodność
  • Zwiększone ryzyko sercowo-naczyniowe
  • Cukrzyca
  • Dyslipidemia
  • Rozrost endometrium a później rak endometrium

Do rozpoznania używa się kryteriów rotterdamskich. Należy spełnić 2 z 3:

  • Kliniczne objawy hiperandrogenizacji lub podwyższone stężenia androgenów w badaniach
  • Rzadkie występowanie owulacji/jej brak
  • Policystyczna morfologia jajników w USG

Leczenie polega na zmniejszeniu objawów hiperandrogenizacji, regulacji cyklu, leczeniu zaburzeń metabolicznych, zapobieganiu powikłaniom w postaci rozrostu i raka endometrium.

Podstawą jest modyfikacja stylu życia- zwiększona aktywność fizyczna, normowaga. Leczenie farmakologiczne: leki hormonalne, metformina, leczenie niepłodności, składowych zespołu metabolicznego.

Literatura:

  1. Położnictwo i ginekologia. Red. G. Bręborowicz. Wydawnictwo PZWL. Wydanie 2. 2017.