Chorują na nią częściej kobiety. Można zauważyć dwa szczyty zapadalności: 15-35 roku życia oraz 60-80 roku życia.
Nie jest znana dokładna przyczyna choroby. Przypuszcza się, że na jej pojawienie mają wpływ liczne czynniki, takie jak:
- Czynniki genetyczne
- Czynniki środowiskowe:
◦ Palenie tytoniu
◦ Zaburzenia składu mikroflory jelitowej
◦ Sposób odżywienia
◦ Niedobory witaminowe, szczególnie wit. D - Czynniki immunologiczne
Zgłaszane objawy są zwykle nieswoistymi objawami ogólnymi. Objawy miejscowe zależą od lokalizacji zajętego odcinka przewodu pokarmowego, rozległości.
Najczęściej zgłaszane objawy to:
- Ból brzucha (najczęściej zlokalizowany w prawy dole biodrowym)
- Biegunka przewlekła
- Lokalizacja okołoodbytowa
◦ Szczeliny odbytu
◦ Ropnie
◦ Przetoki okołoodbytnicze
◦ Owrzodzenia - Lokalizacja w jamie ustnej
◦ Owrzodzenia aftowe
◦ Lokalizacja w żołądku, dwunastnicy
◦ Ból brzucha, nudności, wymioty
W tej jednostce chorobowe mogą być obecne objawy spoza przewodu pokarmowego. Najczęściej dotyczą stawów (zapalenie stawów obwodowych- najczęściej niesymetryczne zajęcie dużych stawów). Inne to np. objawy skórne (rumień guzowaty, pioderma zgorzelinowa), objawy narządu wzroku (np. zapalenie naczyniówki).
Do powikłań zaliczamy przetoki, ropnie, zwężenia przewodu pokarmowego, rak jelita grubego i cienkiego.
Rozpoznanie ChLC stawia się na podstawie obrazu klinicznego oraz wyników dodatkowych badań.
W badaniach laboratoryjnych: niedokrwistość, leukocytoza, nadpłytkowość, zwiększona ilość kalprotektyny w stolcu. U 60% obecne przeciwciała ASCA (brak przeciwciał p-ANCA).
Badanie endoskopowe z pobraniem wycinków: wykazanie odcinkowego, pełnościennego zwykle ziarniniakowego zapalenia przewodu pokarmowego.
TK: w razie podejrzenia ostrych powikłań np. przetok.
Diagnostyka różnicowa powinna obejmować m.in. wrzodziejące zapalenie jelita grubego, ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, celiakię, jersiniozę, zmiany nowotworowe.
Leczenie zależy od aktywności choroby. Polega na wyeliminowaniu czynników nasilających objawy np. palenia papierosów. W leczeniu stosuje się dietę, leki przeciwzapalne, immunosupresyjne, biologiczne, czasami antybiotyki.
Literatura:
- Interna Szczeklika 2018. Podręcznik chorób wewnętrznych. Pod red. P. Gajewskiego, A. Szczeklika. Wydanie 10. 2018