Można wyróżnić:
- Cukrzycę przedciążową
- Cukrzycę w ciąży- gdy kryteria ogólnego rozpoznania cukrzycy po raz pierwszy zostaną rozpoznane w ciąży
- Cukrzyca ciążowa- ma własne kryteria na podstawie OGTT.
Hiperglikemia w ciąży zwiększa ryzyko powikłań matczynych i płodowych, dlatego też na pierwszej wizycie ciężarnej należy oznaczyć glikemię na czczo (u kobiet z czynnikami ryzyka OGTT). Jeśli wyniki były prawidłowe wykonuje się OGTT w 24-28 tygodnia ciąży.
Cukrzyca przedciążowa stanowi 5-10% cukrzycy w ciąży (najczęściej cukrzyca typu 1).
Cukrzyca ciążowa odpowiada za 90-95% cukrzycy w ciąży.
U kobiet ciężarnych obserwuje się fizjologiczne zmiany poziomu glikemii:
- Glikemia poranna jest niższa (tkanki obwodowe, płód zwiększają zużycie)
- Po posiłku występuje krótkotrwała hiperglikemia
- Między posiłkami, w nocy łatwej dochodzi do hipoglikemii ponieważ glukoza przechodzi przez łożysko do płodu.
Na poziom glikemii mają wpływ hormony wydzielane przez łożysko, tkankę tłuszczową takie jak: laktogen łożyskowy, progesteron, estrogen, CRH, leptyna, prolaktyna.
Czynnikami ryzyka cukrzycy ciążowej są:
- Ciąża po 35 rokiem życia
- Wielorództwo
- PCOS
- Nadwaga, otyłość
- Urodzenie dziecka o masie >4000g
- Cukrzyca ciążowa we wcześniejszych ciążach
- Cukrzyca typu 2 w rodzinie
- Nadciśnienie tętnicze
Możliwe powikłania u matki:
- Kwasica metaboliczna
- Hipoglikemia
- Nadciśnienie tętnicze, stan przedrzucawkowy
- Wielowodzie
- Przedwczesny poród/poronienie
- Uszkodzenie okołoporodowe dróg rodnych
- Ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2
Powikłania płodowe, noworodkowe np.:
- Makrosomia
- Nadmierna ilość podskórnej tkanki tłuszczowej
- Hirsutyzm
- Wcześniactwo
- Urazy okołoporodowe
- Zaburzenia metaboliczne
- Otyłość w przyszłości
Diagnostyki dokonuje się przy pomocy OGTT. Wyniki świadczące o cukrzycy ciążowej to:
- Glikemia na czczo- 92-125
- Glikemia w 60 min - >= 180
- Glikemia w 120 min- 153-199
Leczenie cukrzycy ciążowej zawsze wiąże się z leczeniem niefarmakologicznym (utrzymywanie prawidłowej masy ciała, aktywność fizyczna itp..). Po wprowadzeniu diety kontrola efektów terapii powinna być oceniona po 5-7 dni. Jeśli dieta nie była wystarczająca włącza się insulinę.