Płonica inaczej zwana szkarlatyną jest chorobą bakteryjną. Tą bakterią jest Streptococcus pyogenes, odpowiedzialny za anginę. Zatem dlaczego raz jest angina a raz płonica? Bakteria wywołująca płonicę wytwarza toksyna (w anginie brak jest tej toksyny), która jest odpowiedzialna za ogólnoustrojowe objawy.

Rezerwuarem jest człowiek. Jest to częsta choroba zakaźna u dzieci. Najczęściej do zachorowania dochodzi w zimie.

Okres wylęgania jest krótki (2-5 dni). Choroba zaczyna się ostro. Pojawia się wysoka gorączka, silny ból gardła, dreszcze, nudności, wymioty, apatia, bolesne węzły chłonne szyi.

Później pojawia się wysypka, jest ona charakterystyczna dla płonicy. Najpierw pojawia się na tułowi, potem rozszerza się na inne części ciała. Jest bardzo drobna, najczęściej plamkowa, bywa też plamkowo-grudkowa. Na policzka widoczny jest rumień.

Charakterystyczny jest brak tego rumienia wokół ust, tzw. trójkąt Fiłatowa. Wysypka się zlewa. Najintensywniejsza jest w zgięciach stawowych np. łokciowych. W tych zgięciach występują także poziome czerwone linie- objaw Pastii. Wysypka blednie pod wpływem ucisku. Po około tygodniu wysypka zaczyna się złuszczać.

Dla płonicy charakterystyczny jest obraz języka. Na samym początku znajduje się na nim nalot, potem się on oczyszcza i przyjmuje „malinowe” zabarwienie.

Na płonach śluzowych także może występować osutka. W jamie ustnej ma ona żywoczerwony kolor, mogą wystąpić wybroczyny. W cięższych przypadkach może dojść do uszkodzenia przez toksynę nerek, wątroby, serca. Czasami pojawiają się objawy paciorkowcowego zespołu wstrząsu septycznego.

Rozpoznanie:

Płonicę rozpoznaje się na podstawie kryteriów klinicznych i potwierdzenia obecności patogenu.

Leczenie:

Leczenie jest takie jak w anginie paciorkowcowej, czyli penicylina przez 10 dni. W wybranych przypadkach podaje się klindamycynę, nie zabija ona bakterii, ale zmniejsza produkcję toksyny.

Rokowanie jest dobre.

Literatura:

  1. https://podyplomie.pl/pediatria/12158,plonica?page=3
  2. https://www.mp.pl/interna/chapter/B01.XI.D.6.1
  3. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/chorobyzakazne/74624,szkarlatyna-plonica