Aby zrozumieć to pojęcie zastanówmy się jak to się dzieje, że serce się kurczy w konkretny sposób. W prawym przedsionku znajduje się węzeł zatokowy. Jest to taka struktura, która generuje impulsy elektryczne o konkretnej częstotliwości. Impulsy są przekazywane dalej przez komórki przewodzące idąc przez pęczki do węzła AV, następnie przez pęczek Hisa (w przegrodzie międzykomorowej) i włókna Purkiniego (w ścianach komór). To powoduje, że miocyty wzdłuż tych struktur kurczą się w danej kolejności, z konkretną częstotliwością. Jeśli dochodzi do tachykardii (przyspieszonej akcji serca) oznacza to, że gdzieś wytwarzany jest impuls o wyższej częstotliwości. Może być np. wytwarzany w węźle zatokowym wtedy mówimy o tachykardii zatokowej, ale takie impulsy mogą generować także inne komórki. Jeśli te komórki bodźcotwórcze znajdują się w przedsionku to arytmię nazywamy tachykardią nadkomorową.
Migotanie przedsionków jest jednym z rodzajów arytmii. Migotanie przedsionków jest najczęstszą tachyarytmią nadkomorową. Cechują ją szybka, nieskoordynowana aktywność skurczowa przedsionków o częstości powyżej 350/min. Komory nie kurczą się aż tak często jak przedsionki, a częstość ich skurczy zależy od węzła AV, który jest między przedsionkami i komorami oraz stosowanych leków. Zadaniem tego węzła jest blokowanie niektórych potencjałów przechodzących przez niego.
Najczęstsze jest napadowe migotanie przedsionków. W 50% dotyczy osób bez zmian organicznych serca, komórki bodźcotwórcze zwykle znajdują się w okolicy żył płucnych. Występuje także przetrwałe i utrwalone migotanie przedsionków. W tym przypadku migotaniu w 90% towarzyszy choroba organiczna serca.
Przyczyny można podzielić na sercowe i poza sercowe. Sercowe to np. nadciśnienie tętnicze, wady zastawki mitralnej, zapalenie mięśnia sercowego, wady związane z przeciekiem międzyprzedsionkowym, zespoły preekscytacji i wiele innych. Przyczyny poza sercowe to np. nadczynność tarczycy, ostre infekcje, guz chromochłonny, substancje takie jak alkohol, narkotyki, kofeina itd.
Objawy to najczęściej uczucie kołatania serca, osłabienie, poty, ograniczona tolerancja wysiłku. W badaniu fizykalnym- niemiarowa akcja serca, ubytki tętna.
Badania pomagające w rozpoznaniu to EKG, rejestracja EKG metoda Holtera, próba wysiłkowa, Echo serca.
U wszystkich chorych należy ocenić ryzyko sercowo-naczyniowe, choroby współistniejące. Zaleca się zdrowy tryb życia, jeśli obecna jest otyłość to także redukcję masy ciała.
Jeśli mamy do czynienia z napadowym migotanie przedsionków, to gdy opanuje się objawy, przewlekłe leczenie nie jest wymagane. Jeśli mamy do czynienia z przetrwałym migotaniem można spróbować przywróć prawidłowy rytm za pomocą kardiowersji (a następnie go utrzymywać) lub pozostawić migotanie jako utrwalone i wprowadzić leczenie optymalizujące częstość rytmu komór.
Możliwe jest także leczenie inwazyjne- ablacja przezskórna.
Najpoważniejsze powikłania migotania przedsionków to powikłania zakrzepowo-zatorowe (głównie myślimy o udarze niedokrwiennym mózgu). Dlatego u każdego chorego należy ocenie zagrożenie takich powikłań (pomocą służy skala CHA2DS2-VASc) oraz ryzyko krwawień. Jeśli w skali mężczyźni uzyskali 0pkt, kobiety 1pkt to nie zaleca się stosowania leczenia przeciwkrzepliwego. Jeśli uzyskali więcej punktów należy rozpocząć leczenie przeciwkrzepliwe.