Rak piersi jest ogromnym problemem w krajach rozwiniętych i rozwijających się. Nowotwory złośliwe piersi stanowią około 22% zachorowań onkologicznych u kobiet i powodują około 14% zgonów na tle nowotworowym. Co trzeba wiedzieć o nowotworach piersi, jakie są objawy, czynniki ryzyka i co zrobić, gdy nowotwór zostanie wykryty?
Październik miesiącem walki z rakiem piersi
Nowotwory piersi to w całej Europie ogromny problem epidemiologiczny. Aby uświadomić społeczeństwo o tym, jak groźna jest to choroba, ustanowiono Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi, który przypada na 15 października, a cały miesiąc poświęcony jest kampaniom informacyjnym o nowotworach.W Polsce rak piersi znajduje się na 1 miejscu, jeśli chodzi o zachorowalność i na 2 pod względem umieralności kobiet z powodu chorób nowotworowych.
Nowotwory piersi to cała grupa nowotworów występująca w tkance gruczołowej piersi, tkance tłuszczowej, tkance łącznej, przewodach mlecznych i brodawce sutkowej. Klasyfikuje się je na podstawie miejsca występowania, sposobu przenoszenia się, wrażliwości na hormony oraz ekspresji genów. Można wyróżnić podział na raka pierwotnego, będącego wynikiem niekontrolowanego podziału i powiększania się komórek piersi, które z czasem przedostają się przez krew lub układ limfatyczny do pozostałych organów; oraz raka wtórnego, będącego wynikiem przerzutów z innych zmian nowotworowych.
Najczęstsze objawy raka piersi
Objawy raka mogą być różne, w zależności od lokalizacji guza i stopnia zaawansowania. Zdarza się, że guzy rozwijają się bezobjawowo, dlatego tak ważne jest samobadanie piersi,o którym pisaliśmy już wcześniej, pozwalające na wczesne wykrycie nawet niewielkich guzów i nieprawidłowości.Do najważniejszych objawów raka piersi należą:
- Wyczuwalny pod palcami twardy guzek w piersi;
- Widoczne zmiany na skórze piersi (kolor, faktura);
- Wciągnięcie brodawki i/lub owrzodzenie brodawki;
- Zaczerwienienie i pogrubienie skóry piersi „skórka pomarańczowa”;
- Powiększenie pachowych węzłów chłonnych;
- Asymetria sutków;
- Wyciek płynu z brodawki sutkowej;
- Poszerzone, widoczne żyły na piersiach.
Jeżeli zauważysz jakiekolwiek niepokojące zmiany w obrębie piersi i sutka, koniecznie zgłoś się do lekarza, który na podstawie wywiadu i USG piersi lub mammografii określi czy zmiana może być groźna. Przy podejrzeniu nowotworu konieczne mogą być dodatkowe badania diagnostyczne: biopsja cienkoigłowa, biopsja mammotomiczna, rezonans magnetyczny.
Czy grozi Ci rak piersi? Czynniki ryzyka
Istnieje wiele czynników zwiększających ryzyko wystąpienia raka piersi. Do najważniejszych należą:- Płeć – 99% zachorowań dotyczy kobiet. Wśród mężczyzn rak piersi stanowi mniej niż 1% wszystkich przypadków zachorowań na ten nowotwór.
- Wiek – najwięcej zachorowań występuje po 50. r.ż (80%), a aż 50% pomiędzy 50 a 69 r.ż.
- Czynniki genetyczne – w grupie ryzyka znajdują się osoby, u których w rodzinie zdarzały się przypadki raka piersi, zwłaszcza u krewnych pierwszego stopnia. Ryzyko jest szczególnie duże, gdy nowotwór wystąpił u co najmniej dwóch osób w rodzinie.
- Mutacje genów: BRCA1, BRCA2, p53, ATM.
- Czynniki hormonalne – wzrost zachorowań u kobiet, które wcześnie zaczęły dojrzewać. Ryzyko może zwiększać hormonoterapia zastępcza stosowana w okresie przekwitania.
- Choroby piersi z proliferacją: hyperplasia atypowa lub LCIS.
Wcześnie wykrytego raka piersi można skutecznie leczyć. O sposobie leczenia decyduje lekarz, do wyboru ma wiele rodzajów terapii głównych i uzupełniających, które zapewniają dobre wyniki. Dla wcześnie wykrytych nowotworów, gdy nie ma jeszcze przerzutów do węzłów chłonnych, przeżycia 5-letnie wynoszą nawet 90%.
Źródła:
- Jaak Ph. Janssens, Magda Vandeloo, Rak piersi: bezpośrednie i pośrednie czynniki ryzyka związane z wiekiem i stylem życia, „Nowotwory Journal of Oncology” 2009 volume 59 Numer 3 159–167;
- Jarosław Gośliński, Wczesne objawy raka piersi (sutka), portal zwrotnikraka.pl https://www.zwrotnikraka.pl/objawy-raka-piersi-sutka/
- Grzegorz Przysada, Tetiana Bojczuk, Anna Kuźniar, Agnieszka Depa, Andżelina Wolan, Poziom wiedzy kobiet na temat profilaktyki o wczesnego rozpoznawania raka piersi, „Young sports science of Ukraine”. 2009. V.3. P. 129-136;
- Nowotwory piersi u kobiet (C50), Krajowy Rejestr Nowotworów, http://onkologia.org.pl/nowotwory-piersi-kobiet/