Czy każdego dotyka w tym samym stopniu?
Jest to cecha indywidualna, zależy od predyspozycji genetycznej, ale także czynników zewnętrznych (np. aktywność fizyczna, dieta). Przykładem na to są np. osoby, które w wieku powyżej 80 a nawet 100 przebiegli maraton, w porównaniu do nich mamy osoby u których ten zespół występuje znacznie wcześniej.W rozwinięciu się fraility biorą udział:
- czynniki genetyczne,
- następstwa procesu starzenia się (dysregulacja hormonalna, niedobór wit D, dysregulacja układu odpornościowego)
- zwiększone ryzyko zakrzepowe,
- przewlekłe choroby (wielochorobowość wieku starczego),
- styl życia (dieta-niedobory żywieniowe, aktywność fizyczna).
Dochodzi do wzrosty czynników prozapalnych (cytokin prozapalnych ale i kortyzolu) oraz spadku hormonów anabolicznych(stymulujących budowę, syntezę substancji) takich jak testosteron, estrogeny, a to prowadzi do sarkopenii czyli zmniejszenia masy mięśniowej, ale także zaburzeń stanu odżywienia (starcza anoreksja). Sarkopenia, starcza anoreksja potęgują zmniejszanie masy ciała, siły, zwiększają zmęczenie, aktywność fizyczną, wytrzymałość, odporność. Pogłębiają zaburzenia w metabolizmie organizmu.
To wszystko pogarsza odpowiedź na stres (stresem może być np. zabieg operacyjny, złamanie szyjki kości udowej). Zaburzenia metabolizmu i to wszystko co wcześniej wymienione utrudnia regenerację, powrót do zdrowia. To prowadzi do pogorszenia przebiegu chorób, zwiększenia ryzyka hospitalizacji, zwiększone ryzyko upadków, utratę samodzielności, zwiększa ryzyko zgonu.
Najczęściej zespół frailty ocenia się przy pomocy definicji fenotypowej Fried i współautorów. Pojawia się w niej 5 kryteriów. Wystarczy spełnić 3 aby rozpoznać ten zespół.
Tymi kryteriami są:
- zmniejszenie masy ciało o co najmniej 5kg w 12 msc,
- mała aktywność fizyczna,
- spowolnienie chodu,
- zmniejszenie siły mięśniowej/osłabienie,
- wyczerpanie.
Postępowanie profilaktyczne i terapeutyczne polega na wczesnej diagnostyce i leczeniu chorób przewlekłych które mogą pogarszać funkcjonowanie pacjenta, kontrolować liczbę zażywanych leków (aby ograniczyć działania niepożądane, interakcje między lekami). Korygować funkcję wzroku i słuchu, oceniać i poprawiać nastrój, funkcje poznawcze oraz funkcje zwieraczy.
Jedną z najważniejszych rzeczy jest regularna aktywność fizyczna (wszystkie osoby po 65 roku życia powinny wykonywać 150 min tygodniowo wysiłku aerobowego, powinno się to uzupełniać ćwiczeniami oporowymi i rozciąganiem) oraz prawidłowe odżywianie się. Suplementacja witaminy D.